Antifouling, wat is het?

Antifouling in de vorm van een verfsysteem is algemeen bekend maar er zijn de laatste jaren een aantal interessante ontwikkelingen geweest

Zelfslijpende antifouling

In de antifoulings maken we een onderscheid tussen zelfslijpende antifouling en harde antifouling. Zelfslijpende antifouling laat in kleine hoeveelheden los tijdens het varen. De wrijving van het water “schuurt” tijdens het varen de verflaag, hierdoor komt voortdurend actieve biocide vrij zodat er geen aangroei ontstaat. Het grote voordeel van een dergelijk systeem is dat het onderwaterschip niet elk jaar helemaal schoon gemaakt hoeft te worden. Het systeem kan bijgewerkt worden zonder dat er door de loop der jaren een “dikke koek” van nieuwe lagen ontstaat. Het kan natuurlijk voorkomen dat niet bekend is welk product er aangebracht werd, hiervoor zijn verschillende primers op de markt. Nadeel van zelfslijpende antifouling is dat er behoorlijke laagdikte op de boot aangebracht moet worden, zodat niet halverwege het seizoen de romp kaal is. Ook bij het schoonmaken van de waterlijn wordt de antifouling deels weg gepoetst. Een aanrader is om tot dertig centimeter onder de waterlijn een extra laag aan te brengen. Zelfslijpende antifouling is niet geschikt voor snelvarende boten. 

Harde antifouling

Bij een harde antifouling blijft de onderwaterverf op het schip in tact. Ook deze verf scheidt voortdurend biocide af door een uitloogproces dat door water geactiveerd wordt. Aan het eind van het seizoen is de laag nog steeds hard maar wel poreus en dient te worden vervangen. Harde antifouling is uitermate geschikt voor droogvallende boten, snelvarende boten en boten die regelmatig worden getrailerd. Zelfslijpende antifouling kan eventueel worden aangebracht over een harde antifouling, andersom is niet het geval. Voor het aanbrengen van harde antifouling verdient het de aanbeveling om eerst de oude laag flink te schuren om te voorkomen dat er een onoverzichtelijke brei van lagen ontstaat. Schuur antifoulings nooit droog, het schuurstof bevat giftige bestanddelen die bij inademing schadelijk zijn. Zowel zelfslijpende als harde antifouling mag sinds 2006 weer koper bevatten. Koper is een zwaar metaal en daardoor niet geschikt voor aluminium en verzinkte boten. Het grote voordeel van een dergelijk systeem is dat het onderwaterschip niet elk jaar helemaal schoon gemaakt hoeft te worden.

De prikkels van Thorn-D

Thorn-D is een gepatenteerd en 100% milieuvriendelijke methode om aangroei te weren. Door uit te gaan van een fysisch principe dat ook in de natuur voorkomt, "stekelhuidje" , is Dr. Ir. Rik Breur er in 2006 in geslaagd om een effectieve methode te ontwikkelen om aangroei te weren. In dat jaar heeft hij ook zijn eerste patent op dit concept ingediend. Met Thorn-D is het inmiddels mogelijk om alle vormen van macro-aangroei (mosselen, zeepokken, marco-algen etc etc) te weren. Micro-aangroei als bacteriën en diatomeeën worden niet bestreden. Deze geven echter geen probleem doordat ze kleiner blijven dan de micro-vezels.  
Om het "stekelhuidje" snel en schoon aan te brengen, is er een speciaal, zelfklevend folie ontwikkeld. Dergelijke folies worden veelvuldig toegepast in de maritieme sector en zijn ook zichtbaar op vliegtuigen, treinen, bussen en auto's. 

De voordelen:

• Minimaal 3 jaar levensduur 
• Niet meer elk jaar een nieuwe antifouling aanbrengen 
• Kostenbesparend doordat niet ieder jaar de boot gecoat dient te worden 
• Indien nodig, gemakkelijk te reinigen met hoge druk reiniger of door middel van een borstel
• 100% milieuvriendelijk
• Gepatenteerde, Nederlandse Technologie

Antifouling door elektrolyse

Elektrolyse is een proces waarbij elektrische energie wordt omgezet in chemische energie. Dit proces vindt plaats in een elektrolyt, bijvoorbeeld een bak zout water. Het geleidende water geeft ionen de mogelijkheid om tussen twee elektroden te bewegen. Het elektrolyt is de verbinding tussen twee elektroden die door een directe stroom met elkaar verbonden zijn. Na het varen worden er voor en achter het schip elektroden in het water gelaten. Door een wolk van koperionen tussen de elektroden ontstaat een beschermingszone. Deze zorgt ervoor dat mossels en andere schelpdieren geen kans krijgen om zich aan het oppervlak te hechten. Het systeem werkt op twaalf of vierentwintig volt en is bijzonder milieuvriendelijk. Het systeem is niet geschikt voor boten die in zoet water liggen. Zoet water geleidt namelijk veel minder goed dan zout water.  Door een wolk van koperionen tussen de elektroden ontstaat een beschermingszone. Deze zorgt ervoor dat mossels en andere schelpdieren geen kans krijgen om zich aan het oppervlak te hechten.

LioCyl opvolger van Neosil

LioCyl is een bijzonder duurzaam systeem. In tegenstelling tot de gangbare antifoulings, hoeft LioCyl niet elk jaar te worden aangebracht. LioCyl zal het onderwaterschip gedurende meerdere jaren vrij van aangroei houden zonder de noodzaak tot hellingen. Het arbeidsintensieve en kostbare jaarlijkse onderhoud komt hierdoor te vervallen. Bij stil liggen van het schip, zal zich na verloop een lichte slijmlaag vormen. Bij varen zal deze slijmlaag weer loslaten. Indien gewenst kan het onderwaterschip met een zachte spons of mop eenvoudig worden opgefrist. Indien de integriteit van coating is aangetast door beschadiging, kan het systeem op eenvoudige wijze worden hersteld.

Het extreem gladde en gesloten LioCyl oppervlak zorgt voor een hogere snelheid en een verminderd brandstof verbruik. Bovendien bezit LioCyl geen zware metalen of biociden en vormt daardoor geen belasting voor het milieu. Daarnaast is LioCyl een effectief systeem voor antiosmose.

Gebaseerd op een extreem gladde siliconen-en nanotechnologie, voorkomt LioCyl de aanhechting van waterorganismen, terwijl tijdens het varen de onderdompeling in het water de werking van technologie versterkt. De Nano structuur van de glad blijvende coating zorgt voor een efficiënte geleiding van water en fouling. De combinatie van deze structuur en de verfformule zorgt er voor dat het oppervlak eenvoudig te reinigen is. Het LioCyl Systeem dient bij voorkeur te worden toegepast op het "kale" onderwaterschip om de kwaliteit van het systeem te waarborgen.

Nanocoat, de keuze van Brunel

Ook verkrijgbaar op de Nederlandse markt is Nanocoat. Nanocoat is een transparante twee componenten hoogglans verzegeling op sol-gel basis. Het wordt een verzegeling genoemd omdat het behandelde oppervlak volledig wordt afgesloten ofwel verzegeld. Een sol-gel is een gelachtig materiaal vervaardigd uit polymeren. Nanocoat Vmax 7 bestaat uit twee componenten: Polysiloxaan (=siliconen) en epoxy. De aangebrachte laag op het onderwaterschip lijkt sterk op een glaslaag; het is hard en spiegelglad. Aangroei is heel eenvoudig met een spons of dekborstel te verwijderen en verdwijnt meestal al door te gaan varen. Nieuw is het product Clean & Coat waar team Brunel de Volvo Ocean racer mee heeft uitgerust. Clean & Coat is een was met miniscuul kleine kwartsdeeltjes. Het is een combinatie van een cleaner die tegen vervuiling werkt en een beschermende coating.  De aangebrachte laag op het onderwaterschip lijkt sterk op een glaslaag; het is hard en spiegelglad.

Ultrasonic Antifouling

Ultrasone antifouling werkt met geluidsgolven. Deze golven zijn voor het menselijk gehoor niet waarneembaar en zijn niet schadelijk voor plant en dier. Ultrasone antifouling systemen met laagspanning door de bekabeling ( 12 of 24 volt ) kunnen geen storingen vooroorzaken aan belangrijke apparatuur aan boord. De beste systemen worden aan de binnenzijde van de boot gemonteerd waardoor er geen doorvoer gaten gemaakt hoeven te worden. Ultrasoon geluid zorgt ervoor dat de biofilm niet kan ontstaan. Als de biofilm niet ontstaat dan komt er ook geen aangroei van algen en wier, dit zorgt op haar beurt weer dat er geen voedingsbodem is voor allerlei schaaldieren en zeepokken. Het onderwaterschip blijft dus schoon. Het gebruik van antifouling verf is niet meer nodig.